Mentionsy

Czesława Borowik „Tu, gdzie jeszcze cisza trwa”

W Krzesimowie pod Lublinem w gm. Mełgiew  więziono tych, którzy nie godzili się na ustrój narzucany siłą Armii  Czerwonej. Ze Skorowidza do Księgi Zmarłych wynika, że w zbiorowych  mogiłach mogą spoczywać rodziny.

Rozalia  Taraszkiewicz-Otta znalazła się tam z powodu braci, legendarnych  partyzantów Leona Taraszkiewicza „Jastrzębia” i Edwarda Taraszkiewicza  „Żelaznego”, których władza ludowa chciała dopaść żywych lub martwych.  To w związku z nimi 13-letnia Rozalia z mamą były więzione w tzw. obozie  pracy w Krzesimowie.
Kilkoro mieszkańców Krzesimowa zgodziło  się na nagrania. Byli to: Jan Szabała i Kazimierz Kornet, pozostali  chcieli pozostać anonimowi.

Słyszymy  księdza Karola Serkisa, Alinę Gałan, która w momencie prowadzonych  nagrań była prezesem Oddziałowej Komisji Badania Zbrodni Przeciwko  Narodowi Polskiemu w Lublinie.

Kiedy  autorka przygotowywała ten reportaż w 1996 roku, opracowań historycznych  na ten temat nie było. Były nawet takie głosy, że to może nieprawda.  Mieszkańcy Krzesimowa bali się mówić.

Po  okolicy Krzesimowa w nagraniach towarzyszył Czesławie Borowik Edward  Łakomski, były młodociany więzień polityczny obozu w Jaworznie.

Cytowane  źródła to „Dokument o powołaniu obozu” i Skorowidz do Księgi Zmarłych.  Wykorzystane zostały fragmenty wiersza Wisławy Szymborskiej „Obóz  głodowy pod Jasłem” w interpretacji Grzegorza Matyska i „Polonez  Ogińskiego” w wykonaniu Moniki Boraczyńskiej .

Współpraca lektorska: Agata Koss-Dybała, Adam Kuklewicz, Paweł Wądołowski.

Realizacja akustyczna: Wojciecha Kanadysa.

Remaster: Michał Dyrka.

W  listopadzie w krzesimowskiej Dolinie Krzyży, bo tak się mówi o dołach  śmierci, o których była mowa w reportażu, osoby z okolicy i przyjezdni  pozostawiają znicze. Mieszkańcy Krzesimowa udaremnili kiedyś zakusy  niemieckiej firmy, by przeznaczyć to miejsce na segregację śmieci. Prace  projektowe były już zaawansowane. Tak się jednak nie stało.

Po godz. 17.00 zaprasza Czesława Borowik.

Fot. zdjęcia archiwalne Studia Historii Mówionej/nadesłane