Mentionsy

19. Rewolucje w historii nowożytnej i najnowszej - dr hab. Tomasz Stryjek

Wykład Tomasza Stryjka z cyklu zajęć z Historii współczesnej dla maturzystów, Collegium Civitas [27 kwietnia 2011]

Treść tego spotkania (jako zamykającego cały cykl) będzie miała charakter podsumowujący i przeglądowy. Spróbujemy spojrzeć na „krótki wiek XX” (1914-1991) jako na zamkniętą epokę, w czasie której różne kraje globu, często za cenę ogromnych wyrzeczeń i ofiar, gwałtownego tempa przemian i poddania zorganizowanej przemocy, przebyły skomplikowaną drogę od społeczeństw typu tradycyjnego do postprzemysłowego. Skoncentrujemy naszą uwagę na społeczno-gospodarczym oraz światopoglądowo-obyczajowym aspekcie przemian masowych. Osią tych rozważań będą dzieje ideologii i strategii działania europejskiej lewicy – od bolszewików (1917) oraz partie należące do Kominternu (1918-1943) i Kominformu (1947-1956), przez rewizjonistów, eurokomunistów i ugrupowania Nowej Lewicy (1968) po współczesną socjaldemokrację, zielonych, feminizm i ruchy alterglobalistyczne. Towarzyszyć nam będzie refleksja nad tym, jakie koszty ponieśli Europejczycy na drodze modernizacji w XX wieku. Czy były one warte efektów, jakie osiągano stopniowo na kolejnych etapach walki o równość i powszechny dobrobyt oraz czym różniły się one dla społeczeństw zachodniej oraz środkowej i wschodniej Europy? Czy świat, w którym żyjemy jest jakkolwiek lepiej urządzony niż stulecie temu? Spróbujemy także odpowiedzieć na pytanie, jak ideę sprawiedliwości społecznej rozumieli nasi dziadkowie i rodzice oraz jak ją rozumieją – jeśli w ogóle ich ona interesuje – młodsze pokolenia Europejczyków. Czy prawdziwe jest przekonanie, że żyjemy w epoce antyutopii, rewolucje nam nie grożą, te zaś, które miały miejsce w przeszłości, służą jedynie, jako atrakcyjne źródło symboli kultury masowej.

A jeśli chodzi o historię, bo w tej sprawie spotu wydarzenia w dziejach powszechnych, niźli otwarciu Państwu jakiejś zupełnie nowej problematyki, bo Państwo tutaj mieli do czynienia z dziewięcioma historykami, czasem bardzo wybitnymi, wielokroć bardziej znanymi niż ja w tym kraju, przeważnie, którzy się na tym znają. Ja też się na tym znam, ale to na czym ja się znam byłoby dla państwa potrzeb maturalnych pewnie mało adekwatne, gdybym państwu opowiadał o Kozaczyźnie na przykład, albo o u...