Mentionsy

148. Droga do Niepodległości: Adam Jerzy Czartoryski

Rozmowa z prof. Małgorzatą Karpińską, Fundacja Wspomagania Wsi, 10 kwietnia 2018 r.

Adam Jerzy Czartoryski przyjaźnił się z carem Aleksandrem I, był rosyjskim ministrem spraw zagranicznych w latach 1804-1806 i – mimo politycznych rozczarowań – do wybuchu powstania listopadowego pozostawał rzecznikiem odbudowy polskiej państwowości w oparciu o Rosję. Po upadku insurekcji na emigracji do końca życia zabiegał dyplomatycznie o sprawę polską do Rosji w kontrze. O trudnych losach ks. Czartoryskiego opowiadała w studiu Wszechnicy prof. Małgorzata Karpińska z Instytutu Historycznego UW.

– Książę Czartoryski – można to potraktować jako komplement, można to również oczywiście potraktować jako wadę –  był człowiekiem honoru i w momencie, kiedy komuś coś obiecał, uważał, że tak długo aż nie zostanie zwolniony z tej obietnicy, musi ją zrealizować. Dotyczyło to zarówno stosunków politycznych, jak i stosunków osobistych – zarówno dotyczących mężczyzn, jak i dotyczących kobiet. To jest bardzo poważna cecha jego charakteru, której dopóki nie zrozumiemy, nie będziemy mogli nawet nie oceniać, ale mówić o jego pewnych decyzjach i wyborach – mówiła prof. Karpińska.

Jak zaczęła się kariera Adama Jerzego Czartoryskiego na dworze w Petersburgu, czemu w 1805 roku nie udało mu się zrealizować mającego zwrócić Polsce niepodległość „planu puławskiego”, jak ks. Adam radził sobie jako prezes Rządu Narodowego w trakcie postanie listopadowego i jak działał kierowany przez niego na emigracji Hotel Lambert? Zachęcamy do obejrzenia całej rozmowy.

Droga do Niepodległości

Choć po 1795 roku zaborcy na 123 lat wymazali Polskę z mapy świata, nie była ona w tym czasie polityczną, ideową i społeczną pustynią. Polacy nie tylko walczyli o odzyskanie niepodległości z bronią w ręku, ale też budowali gospodarkę, oświatę, społeczeństwo obywatelskie. Całkowicie wbrew zaborcom, a czasem wchodząc z nimi w ryzykowne porozumienia. W ramach cyklu „Droga do Niepodległości” będziemy o bohaterach tych czasów opowiadać.

Piotr Kowalczyk, Księżym Adamie Czartoryskim Dzień dobry, trzeci odcinek cyklu Droga do niepodległości, które mamy przyjemność realizować we współpracy z Instytutem Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Dzisiaj porozmawiamy o księciu Jerzym Adamie Czartoryskim, największym rzeczniku odbudowy polskiej niepodległości w oparciu o Rosję, a potem największym przeciwniku Rosji, a jednocześnie człowieku, który w Rosji jako Polak zdobył, zrobił największą karierę. Moim gościem jest pani pr...