Mentionsy

1087. Listopadowe refleksje / Jerzy Marek Nowakowski i Piotr Szczepański

Rozmowa Piotra Szczepańskiego z Jerzym Markiem Nowakowskim w ramach cyklu #rozmowywszechnicy [18 listopada 2025 r.]Niedawno obchodziliśmy kolejną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Powrót Polski na mapę Europy był wynikiem szczęśliwego zbiegu okoliczności zewnętrznych: upadku trzech mocarstw rozbiorowych oraz przystąpienia Stanów Zjednoczonych do „europejskiej” wojny. Jednak odrodzenie państwa polskiego nie byłoby możliwe bez przechowania idei niepodległości i niestrudzonej działalności Polaków we wszystkich zaborach. Nazwiska takie jak Ignacy Paderewski, Roman Dmowski, Józef Piłsudski, Wojciech Korfanty, Ignacy Daszyński, Wincenty Witos czy Maciej Rataj znamy wszyscy.Kluczowe znaczenie miało stanowisko prezydenta USA, Woodrowa Wilsona, a zwłaszcza słynny punkt 13 jego 14 Punktów dotyczący utworzenia niepodległego państwa polskiego. Nie bez znaczenia było również to, że już w 1915 roku wojska niemieckie pokonały armię rosyjską i zajęły większość obszaru zaboru rosyjskiego. Właśnie tam, z inicjatywy niemieckiego gubernatora, Hansa von Besselera, od 1915 roku zaczęło funkcjonować w pełni polskie szkolnictwo podstawowe. Von Besseler powołał również Radę Regencyjną, która w 1918 roku przekazała władzę w ręce uwolnionego z więzienia Józefa Piłsudskiego.Niestety, powojenny system wersalski nie przetrwał – Amerykanie powrócili do izolacjonizmu, a Liga Narodów nie zdołała zapobiec kolejnej wojnie. W efekcie, polskie elity nie zdołały zbudować państwa wystarczająco odpornego na nadchodzące zagrożenia. Polska ponownie zniknęła z mapy świata, a jej elity były metodycznie niszczone przez Niemców i Rosjan w czasie całej okupacji.Dzisiaj system poczdamski, który ustalił granice Polski po II wojnie światowej, wciąż trwa. Jednak jego główni gwaranci albo przestali istnieć, albo utracili status mocarstwa, albo – co niepokojące – sygnalizują spadek znaczenia Europy w ich polityce.Czy ten system przetrwa? Czy też wrócimy do rywalizacji mocarstw, w której Polska i Polacy ponownie staną się jedynie przedmiotem targów, a o naszym losie zadecydują inni?Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#polityka #rozmowywszechnicy #politykazagraniczna

Dobry wieczór Państwu. Witamy Państwa serdecznie we wtorek tym razem i proszę Państwa od razu zapowiadamy, że od dzisiaj będziemy się spotykali we wtorki o godzinie 18. Może 18.30 nawet, bo zdajemy sobie sprawę, że Państwo... później siadają do komputerów, do ekranów, w każdym razie po dłuższej przerwie po pierwsze, po drugiej w innym czasie, więc mam świadomość, że wielu stałych bywalców jeszcze nie trafiło na tę porę. Przepraszamy za kłopot, ale... Czyli wtorkowe otwarcie. Jerzy Marek Now...