Mentionsy

1 - Gdy stres wywołuje psychozę

https://youtu.be/zcpgO4-TQOc

Serię odcinków zainicjowano w następstwie codziennych obserwacji pacjentów poradni i oddziału psychiatrycznego, u których dużo trudności psychicznych i somatycznych wiąże się z przewlekłym, nadmiernym stresem obciążającym cały organizm. Uznano, iż zrozumienie neurobiologicznych skutków stresu jest kluczowe dla profilaktyki i leczenia, dlatego bieżący i kolejne odcinki poświęcono temu zagadnieniu. Niniejszy odcinek wyjaśnia, w jaki sposób długotrwały stres może doprowadzić do pełnoobjawowej psychozy, czyli stanu utraty kontaktu z rzeczywistością.

Bibliografia 1. van Winkel R. i in. (2008). Psychosocial Stress and Psychosis: A Review of the Neurobiological Mechanisms and the Evidence for Gene-Stress Interaction. Schizophrenia Bulletin, 34(6), 1095-1105. – Przeglądowy artykuł ukazujący, jak stres psychospołeczny wpływa na ryzyko psychozy oraz mechanizmy neurobiologiczne leżące u podłoża tego zjawiska. 2. Varese F. i in. (2012). Childhood Adversities Increase the Risk of Psychosis: A Meta-analysis of Patient-Control, Prospective- and Cross-sectional Cohort Studies. Schizophrenia Bulletin, 38(4), 661-671. – Metaanaliza łącząca wyniki wielu badań wskazujących, że doświadczenie traumy (zwłaszcza we wczesnym wieku) istotnie podnosi prawdopodobieństwo wystąpienia objawów psychotycznych w późniejszym życiu. 3. Castagnini A., Galeazzi G.M. (2016). Acute and transient psychoses: clinical and nosological issues. BJPsych Advances, 22(5), 292-300. – Artykuł przeglądowy omawiający ostre i przemijające zaburzenia psychotyczne (w tym psychozy reaktywne) z perspektywy klinicznej, epidemiologicznej i klasyfikacyjnej. Zawiera historyczne koncepcje (np. bouffée délirante, psychoza cykloidalna) i porównanie kryteriów ICD/DSM. 4. Goplerud E. i in. (2023). Reactive Psychosis: Discrepancy Between Nosological Concepts and Descriptive Categories. The Journal of Nervous and Mental Disease, 211(8), 627-633. – Najnowsze opracowanie analizujące pojęcie psychozy reaktywnej, ukazujące ewolucję definicji tego zaburzenia i rozbieżności między klasycznymi koncepcjami a współczesnymi kryteriami diagnostycznymi. 5. Howes O.D., Kapur S. (2009). The Dopamine Hypothesis of Schizophrenia: Version III – The Final Common Pathway. Schizophrenia Bulletin, 35(3), 549-562. – Kluczowa publikacja na temat roli dysregulacji dopaminy w powstawaniu psychozy. Autorzy przedstawiają zaktualizowany model, uwzględniający m.in. wpływ czynników środowiskowych (takich jak stres czy substancje) na nadaktywność dopaminową i rozwój objawów psychotycznych.